Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, hiện nay tình trạng mua bán dữ liệu cá nhân diễn ra phổ biến, công khai với các dữ liệu thô và dữ liệu cá nhân đã qua xử lý, nhiều hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân chưa được xử lý triệt để. Để đáp ứng nhu cầu trên, Chính phủ đã ban hành Nghị định 13/2023/NĐ-CP quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/07/2023.
Dữ liệu cá nhân gồm những gì?
Nghị định nêu rõ, dữ liệu cá nhân là thông tin dưới dạng ký hiệu, chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng tương tự trên môi trường điện tử gắn liền với một con người cụ thể hoặc giúp xác định một con người cụ thể.
Dữ liệu cá nhân bao gồm dữ liệu cá nhân cơ bản và dữ liệu cá nhân nhạy cảm.
Dữ liệu cá nhân cơ bản bao gồm: họ, chữ đệm và tên khai sinh, tên gọi khác (nếu có); ngày, tháng, năm sinh; ngày, tháng, năm chết hoặc mất tích; giới tính; nơi sinh, nơi đăng ký khai sinh, nơi thường trú, nơi tạm trú, nơi ở hiện tại, quê quán, địa chỉ liên hệ; quốc tịch; hình ảnh của cá nhân; số điện thoại, số chứng minh nhân dân, số định danh cá nhân, số hộ chiếu, số giấy phép lái xe, số biển số xe, số mã số thuế cá nhân, số bảo hiểm xã hội, số thẻ bảo hiểm y tế; tình trạng hôn nhân; thông tin về mối quan hệ gia đình (cha mẹ, con cái); thông tin về tài khoản số của cá nhân; dữ liệu cá nhân phản ánh hoạt động, lịch sử hoạt động trên không gian mạng…
Dữ liệu cá nhân nhạy cảm gắn liền với quyền riêng tư của cá nhân mà khi bị xâm phạm sẽ gây ảnh hưởng trực tiếp tới quyền và lợi ích hợp pháp của người đó. Chẳng hạn như quan điểm chính trị, quan điểm tôn giáo; tình trạng sức khỏe; nguồn gốc chủng tộc, nguồn gốc dân tộc; đặc điểm di truyền; đặc điểm sinh học riêng; đời sống tình dục; dữ liệu về vị trí; dữ liệu về tội phạm, hành vi phạm tội được thu thập, lưu trữ bởi các cơ quan thực thi pháp luật; thông tin khách hàng của tổ chức tín dụng…
Tình trạng lộ, mất dữ liệu cá nhân đang diễn ra phổ biến
Trung tướng Nguyễn Minh Chính, Cục trưởng Cục An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Bộ Công an cho biết, theo thống kê của Liên hợp quốc, tính đến tháng 4/2023, thế giới có khoảng 5,18 tỷ người sử dụng Internet (chiếm gần 65%% dân số) với gần 29 tỷ thiết bị kết nối.
Việt Nam cũng đang hòa mình vào xu hướng chuyển đổi số, phát triển Chính phủ điện tử, kinh tế số, xã hội số, công dân số với hơn 77,93 triệu người sử dụng Internet (chiếm hơn 79% dân số), xếp thứ 12 trên thế giới về tỷ lệ người sử dụng Internet.
Cũng theo Cục trưởng An ninh mạng và phòng, chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, hiện nay, công tác bảo vệ dữ liệu cá nhân đang đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Tình trạng lộ, mất dữ liệu cá nhân diễn ra phổ biến trên không gian mạng. Bên cạnh đó, người sử dụng chưa có ý thức bảo vệ dữ liệu cá nhân dẫn tới đăng tải công khai hoặc lộ, mất, bị chiếm đoạt trong quá trình chuyển giao, lưu trữ, trao đổi.
Một số vụ việc điển hình như việc công ty VNG để lộ hơn 163 triệu tài khoản khách hàng, công ty Thế giới di động và Điện máy xanh để lộ hơn 5 triệu email và hàng chục nghìn thông tin thẻ thanh toán như Visa, thẻ tín dụng của khách hàng. Tin tặc cũng đã tấn công vào hệ thống máy chủ của Vietnam Airlines, đăng tải lên mạng 411.000 tài khoản khách hàng thành viên của chương trình Bông sen vàng. Ngoài ra còn phải kể đến tình trạng để lộ thông tin khách hàng để các công ty môi giới dịch vụ taxi của Việt Nam sử dụng để mời chào khách hàng qua tin nhắn…
Nghị định 13/2023 đã nêu ra rõ các hành vi bị nghiêm cấm
Bảo vệ dữ liệu cá nhân là hoạt động phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý hành vi vi phạm liên quan đến dữ liệu cá nhân theo quy định của pháp luật.
Điều 8 của Nghị định quy định các hành vi bị nghiêm cấm, gồm: xử lý dữ liệu cá nhân trái với quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân; xử lý dữ liệu cá nhân để tạo ra thông tin, dữ liệu nhằm chống lại Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; xử lý dữ liệu cá nhân để tạo ra thông tin, dữ liệu gây ảnh hưởng tới an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân khác.
Xem thêm: Bộ Ban Ngành cần đáp ứng các tiêu chí an toàn, an ninh bảo mật theo Đề án 06
Nghị định cũng cấm hành vi cản trở hoạt động bảo vệ dữ liệu cá nhân của cơ quan có thẩm quyền, cũng như việc lợi dụng hoạt động bảo vệ dữ liệu cá nhân để vi phạm pháp luật.
Trường hợp xử lý dữ liệu cá nhân không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu
Điều 17 Nghị định quy định các trường hợp xử lý dữ liệu cá nhân không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu, gồm: trường hợp khẩn cấp, cần xử lý ngay dữ liệu cá nhân có liên quan để bảo vệ tính mạng, sức khỏe của chủ thể dữ liệu hoặc người khác; việc công khai dữ liệu cá nhân theo quy định của luật.
Cùng với đó là trường hợp xử lý dữ liệu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong tình trạng khẩn cấp về quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, thảm họa lớn, dịch bệnh nguy hiểm; khi có nguy cơ đe dọa an ninh, quốc phòng nhưng chưa đến mức ban bố tình trạng khẩn cấp; phòng, chống bạo loạn, khủng bố, phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật theo quy định của luật.
Ngoài ra, bên kiểm soát và xử lý dữ liệu cá nhân cũng có thể xử lý dữ liệu cá nhân mà không cần sự đồng ý của chủ thể dữ liệu để thực hiện nghĩa vụ theo hợp đồng của chủ thể dữ liệu với cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định của luật; cũng như trong trường hợp phục vụ hoạt động của cơ quan nhà nước đã được quy định theo luật chuyên ngành.
Công ty Công nghệ Giải Pháp Lạc Hồng ( Lac Hong Tech) cung cấp các dịch vụ, giải pháp hỗ trợ khách hàng bảo vệ dữ liệu cá nhân an toàn tuyệt đối
Nhận biết được rõ vai trò của mình trong việc hỗ trợ các Đơn vị, Doanh nghiệp bảo vệ dữ liệu chung cũng như dữ liệu cá nhân khỏi các nguy hiểm xâm phạm, Lac Hong Tech đã nghiên cứu, phát triển và ứng dụng thành công các bộ giải pháp bảo mật và an toàn thông tin.
Tại đây, khi khách hàng có nhu cầu bảo vệ dữ liệu, Lac Hong Tech sẵn sàng hỗ trợ, tư vấn và thực thi các biện pháp cụ thể để bảo vệ dữ liệu theo đúng các quyền lợi của công dân theo Nghị định 13/2023 của Chính phủ.
